Bir basınç farkı oluşturarak hava akışı sağlayan cihaza fan denir. Hareketli elemanı kanat ona statik, kinetik enerji kazandırır. Fan kullanım alanlarını inceleyelim.
İçindekiler
Havaya kazandırılan bu statik ve kinetik enerjilerin birbirine oranı, fanın özelliklerine bağlıdır.
Fanlar pompalar gibi fakat pompalardan farklı olarak sıvı yerine gazı basınçlandırarak aktarılmasını sağlayan ekipmanlardır.
Fanlar endüstriyel işlemlerin gereği olan hava ve gaz emme ve basma fonksiyonlarının yanı sıra konutların, iş yerlerin ve özellikle toplu yaşam alanlarının havalandırılmasında kullanılan en önemli ekipmanlardır.
Blower ve kompresörler’de fanlar gibi havanın basınçlandırılarak aktarılmasını sağlayan ekipmanlardır. Fakat fanlar daha yüksek debiler de ancak daha düşük basınçlarda hava aktarabilirken blower ve kompresörler çok yüksek basınç değerine ulaşabilmektedir.
Uygulamalarda genelde iki tip fan kullanılır.
Fan Çeşitleri ve Fan Kullanım Alanları
- Eksenel (aksial) fanlar: Bu fanlar döner eksenine paralel olarak aktığı fandır, ancak akışa karşı direncin çok küçük olduğu ortamda kullanılabilirler. Havayı dışarıdan alıp içeriye aktarma gibi ortam havalandırma işlemlerinde kullanılırlar.
- Havanın yönünü fan kanatlarının şekli ve dönüş istikameti belirler. Bu tip fanlarda hava motorunun olduğu kısımdan emilerek diğer taraftan atılır.Oluşturdukları düşük basınçlı yüksek hacimli hava akışları nedeniyle, eksenel fanlar genel amaçlı uygulamalar için en uygun olanlardır.
2.Radyal fanlar : Bu fanlarda pompadaki gibi döner bir çark ve o çarkın içinde bulunduğu helezonik bir yuva bulmaktadır. Hava veya gaz eksenine paralel olarak merkezden girer, basınçlandırılarak çark çevresine teğet olarak kanallara aktarılır ve üfleme ağızdan dışarıya atılır.
Bu fanlar daha çok endüstriyel tesislerde kanal uygulamalarının olduğu toz kapama, havalandırma ve soğutma sistemlerinde kullanılan temel ekipmanlardır.
-İleri Dönük Kavisli Kanatlı Radyal Fanlar : Bu fanlarda kanat sayısı diğer tipteki pervanelere göre daha fazladır. Düşük ve orta basınç fanları için kullanışlıdır.
Bu fanlar kullanılırken sabit çalışma noktaları için kullanılır. Değişen devir ve basınç değerleri için motor güçleri hızla artar. Hava dışında aşındırıcı metaryeller için uygun değildir. Pervane kanatları birbirine çok yakın olduğundan yağlı ve tozlu ortamlarda kolayca kirlenirler ve zarar görürler.
– Geriye Dönük Kavisli Kenarlı Radyal Fanlar: Bu fanlar da kullanılan pervane kanat sayıları azdır. Darbelerden ve ters havalardan fazla etkilenmedikleri için motorun aşırı zorlanması gibi bir durum söz konusu ortaya çıkmaz.
Yüksek debi ve basınç için devir sayısını çok arttırmak gerekir. Bu yüzden sağlam yapıda olmaları gerekir. Havalandırma fanları ve kullanım alanları hakkında detay bilgi için tıklayınız.