Sulama pompaları en yaygın kullanılan pompa tipi. Satın alacağınız pompa özellikleri için santrifüj pompa eğrisi nasıl okunur birlikte inceleyelim. Ülkemizde bahçecilikte önemli ölçüde kullanılır.
İçindekiler
Genellikle sulama amaçlı ve hidroforlarda kullanılır. Pompa sistem eğrisi ve santrifüj pompa hesabı bilgileri ile sizde doğru su pompası seçebilirsiniz.
Fakat her ihtiyacın çözümü birbirinden farklıdır. İhtiyaçlarınıza göre bir santrifüj pompa seçmek için santrifüj pompa eğrilerini düzgün okumak gerekir. Fakat hiç birimiz mühendis değiliz. Bu makalemizde size santrifüj pompa eğrisi nasıl okunur, anlaşılır dilde anlatmaya çalışacağım.
Bu makaleyi okumaya devam ettikçe, pompa performans eğrisini aşağıdaki sorulara cevap vererek okumayı öğreneceğiz.
- Santrifuj Pompa Nedir, Çeşitleri Nelerdir?
- Santrifuj Pompa Seçimi Nasıl Yapılmalıdır?
- Doğru Pompanın Önemi Nedir?
Santrifüj Pompa Nedir?
Kısaca santrifüj pompa, sıvıyı çarklar arasında dönmesi sonucu elde edilen enerji vasıtasıyla hareket ettiren mekanik cihazlardır. Su pompası yada sulama pompası olarakta bilinir. Jet ve Salyongoz olmaz üzere 2 farklı tip bulunmaktadır.
Salyangoz pompalar maksimum 6 metre derinlikten, Jet pompalarda maksimum 9 metre derinlikten emiş yapabilir.
Daha detaylı bilgi için Santrifuj Pompa Nedir?makalemizi okuyabilirsiniz.
Santrifüj Pompa Seçimi Nasıl Yapılır?
En başta dediğim gibi her ihtiyacın çözümü birbirinden farklıdır.
Örneğin: benim 1 dönümlük bir tarlam var ve damla sulama sistemiyle sulama yapıyorum. Sulama pompası suyu 5 tonluk bir depodan çekecek. Boru çapın 1 inç, saatte 1 ton su ihtiyacım var.
Ama senin yine 1 dönümlük tarlan var. Fişkiye ile sulama yapıyorsun, boru çapın 1,5 inç saatte 3 ton su ihtiyacın var ve suyu kuyudan çekiyorsun.
Bu durumda ikimiz aynı pompayı kullanamayız.
Bana daha az su lazım, boru çapı küçük, suyu depodan çekiyorum. Küçük bir sulama pompası kullanmak işimi görecek, enerji maliyetimi düşürecek.Bana nazaran senin daha fazla suya ihtiyacın var, benim kullandığım pompa sana küçük gelecek, işini görmeyecek…
Peki pompa ihtiyacını nasıl belirliyoruz. Pompa eğrisini iyi okuyabilirsek ihtiyacımıza cevap verme durumunu ortaya koyabiliriz.
- Eğer elinizde bir pompa varsa bozulduysa ya da yetersiz geliyorsa referans olarak kullanabilirsiniz. Muadil ya da daha üst ölçekli bir pompa kullanabilirsiniz
- Elinizde pompa yok, çizilmiş bir projenizde yoksa kolay gelsin, bazı soruların cevaplarını hazırlamak zorundasınız.
Santrifüj Pompa Eğrisi Nasıl Okunur ve Sorulması Gereken Sorular?
- Suyu nereden temin edeceğim? Kuyudan mı, tanktan mı, depodan mı?
- Eğer suyu kuyudan ya da eksi koddan çekecekse santrifuj pompa kaç metre derinlikten emiş yapacak?
- Kaç metre yüksekliğe su basacak?
- Saatte kaç ton su ihtiyacın var?
- Boru çapı ve boru çeşidi nedir? PVC boru mu, Galvaniz boru mu ? (bu soru pompanın giriş ve çıkış kısımları için)
- Kod farkı var mı? (Yükseklik farkıdır. Pompanın durduğu yer ile basacağı yer arasındaki fark)
- Sulama tesisatında dirsek, çekvalf kullanacak mıyım?
- Eğim var mı? Kaç metrede ne kadarlık bir açı?
- Basılacak sıvı nedir? ( Evet! Bu sıvı her zaman su olmaya bilir. Santrifüj pompalar genelde sulama amaçlı kullansalarda diğer akışkan sıvıları pompalamak içinde kullanılabilir.)
Bu sorulara vereceğiniz cevaplar doğrultsunda doğru pompa seçimine %50 oranında yaklaşmış olacaksınız. Elbette bitmedi. Değerleri belirlemek bittiği anlamına gelmiyor, onlarca pompa içerisinde doğru pompayı nasıl bulacağız?
Doğru Bir Pompa Seçimi Nasıl Yapılmalıdır?
İster bir kimyasal pompalayın, isterseniz su, yağ ya da herhangi bir akışkan. Doğru pompa ile işlem yapmadığınız taktirde işler sinir bozulucu olabilir.
Teknik servisimize gelen arızalı ürünleri analiz ettiğimde %75 oranında yanlış pompa seçimi ve yanlış pompa kullanımı olduğunu görüyorum.
Santrifüj Pompa Çalışma Aralığı
Daha önce de belirttiğimiz gibi, tüm pompa tiplerinin çalışma sınırlamaları vardır. Eğer belirtilen aralığın üzerinde çalışıyorsa, pompaya zarar verir. Bu nedenle, bir pompanın En İyi Verimlilik Noktasında (BEP) çalışması önemlidir.
En İyi Verimlilik Noktası, yalnızca en yüksek verimin çalışma noktası değil, aynı zamanda hız ve dolayısıyla basıncın pervane ve salgı etrafında eşit olduğu noktadır.
Çalışma noktası En İyi Verimlilik Noktasından uzaklaştıkça, hız değişir ve bu da pervanenin bir tarafındaki etkiyi değiştirir. Çark üzerindeki bu dengesiz basınç, şaftı yönlendiren radyal baskıya neden olur:
- Yataklarda aşırı yük birikmesi,
- Mekanik salmastranın aşınması, kırılması, işlevini yitirmesi,
- Millerin aşınması, çatlaması…
Bilinçsizce alınan pompalar size zamanla ekstra maliyetler doğuruyor. Gerek yeni pompa ihtiyacı, gerek teknik servis ücreti, gerek zaman kaybı söz konusu olduğunda işin durması… Özellikle sulama yapılan bir tarla düşünün. O tarla en fazla kaç gün susuz kalabilir ki?
Az önce sorulara verdiğimiz cevaplarla doğru pompa seçimine %50 oranında yaklaşmıştık. Kalan %50 lik kısımda ise pompa performans eğrisi okuyacağız.
Genel anlamda pompa performans eğrisi nasıl okunur diğer makalemde yazmıştım. Ön bilgi olması için göz atabilirsiniz. Santrifuj pompa eğrisi okumakta az çok aynı gibi. Hazırsanız başlıyoruz.
Santrifüj Pompa Eğrisi Nedir?
Basit bir ifadeyle, bir pompa eğrisi pompanın performans özelliklerinin grafiksel bir gösterimidir. Her pompanın kendine ait pompa performans eğrisi vardır ve belirli bir durum için mükemmel olan bir pompa, diğer bir durum için tamamen yanlış olabilir.
Aşağıdaki formülün net pozitif emme ve pompanın basma yüksekliklerinin sistem eğrisi üzerinden doğru okunmasına göre pompanın seçimi yapılır. Pompaların emiş yüksekliği kontrol edilirken sürtünme kayıpları dikkate alınır.
Genelde santrifuj pompa performans eğrileri karşımıza bu şekilde çıkar. Değerler değilkenlik gösterir.
Hm(m) olan kısım yükseklik. Santrifüj pompalarda genellikle metre kullanılır. Buna basma yüksekliği denir. Yukarıda ki sorularda cevaplamıştık, hatırlarsanız.
Q(lt/h) olan kısmı ise debi. Debi, bir sıvının bir zaman diliminde geçen akıl miktarıdır. Yani saatte kaç ton su ihtiyacımız olduğu diyebiliriz.
Yukarıdaki grafik litre olarak su debisi göstermiş.
Örneğin 9 metre yükseklik için satte 20,000 litre su temin etmek için 6500s kodlu bir pompa kullanabilirim. Fakat bu pompa ile dakikada 35,000 litre su istiyorsam maksimım basma yüksekliğim 3 metre olabilir.
Burada ufak bir dip not vermek istiyorum. Pompaların basınç değerleri o pompanın kaç metre yüksekliğe su basabileceğini bizlere söyler.
Dikeyde 1 bar basınç demek suyu 10 metre yüksekliğe basabileceği anlamına gelir. Yatay mesafede ise bu oran 10 katına çıkar. Yani yatay mesafede 1 barlık bir pompa 100 metre öteye suyu itebilir.
Şimdi bu parçaları toplayarak doğru pompayı bulmaya hazırız. İhtiyaçlarımızı belirledik. Eğrilerin tarifini anlayabiliyoruz. Fakat bir santrifüj pompa fiyatları diye arama yaptığımızda karşımızda yüzlerce ürün çıkıyor. Muadil yada benzeri… Nasıl filtreleyeceğiz?
Öncelikle Santrifuj pompalardan hangi tür bir pompa ihtiyacımız var? Santrifuj Pompa mı yoksa Jet Pompa mı Kullanacağız?
(Bu sorunun cevabınıda aslında yukarıda vermiştik. Su kaç metre derinlikten çekilecek?)
Pompa tipine karar verdiysek ikinci aşamada kademeye karar vermemiz gerekir.
Çift Kademeli Santrifüj Pompalar
Basıncı yüksek, debisi azdır. Yani yükseğe basabilirler fakat saatte verdikleri su miktarı azalabilir.
Tek Kademeli Santrifüj Pompalar
Basıncı düşük, debisi fazladır. Yani yükseklik miktarı azdır ama saatte verdikleri su miktarı fazladır.
(Bu ayrımı yapabilmek içinde yukarıda size soru sormuştum. Kaç metre yüksekliğe su basacak, saatte kaç ton su verecek)
İkinci aşamayıda aştıktan sonra gerisi kolay. Marka, model tercihinizi yaparak elinizdeki verilere uygun bir pompa kullanabilirsiniz.
Ülkemizde yerli ve ithal markalar mevcut. Ben size yerli markalardan Sumak pompayı, ithal markalardan da Pedrollo pompaları öneririm. Kaliteli ve ürün yelpazesi oldukça geniş markalar.
İhtiyaçlarınız çözümsüz kalmıyor. Her ne kadar pompa seçimi ve pompa performans eğrisini anlatmış olsam da bilgi birikimi ve tecrübelerimizi sizlerle her zaman paylaşmak isteriz. Mevcut iletişim bilgilerimizden bizlerle iletişime mutlaka geçin. Ayrıca sormak istediklerinizi yorum kısmından sorun.
Santrifüj pompa eğrisi nasıl okunur, okuduktan sonra deneyimlerinizi lütfen bize yazın. Ev tipi hidrofor fiyatlarını incelemek için tıklayınız.
Çok teşekkürler.
Hala çok da anlayamadığım yerler olduğu için sorsam?
1000 lt depodan su alarak, 2 m yukarıya ve 350 m2 bir bahçeye otomatik olmayan 6 fıskiyeyi çalıştırmak için gereken pompa mıdır, genleşme tanklı hidrofor mu?
Ve ne güçte bir cihaz yeterlidir?
Teşekkürler
HAYIRLI GÜNLER
BANA MONAFAZE BİR SU MOTORU LAZIM 3 METREDEN ÇEKEÇEK VE %20İLE 25 EĞİMİ OLAN ARAZİME SU BASACAK NASIL BİR MOTOR ALMAM GEREKİYOR
Merhaba İsmail Bey saatte ne kadar suya ihtiyaç duyacaksınız ve yatay mesafe ne kadar bu bilgileri sizden alabilirsem kuyu pompanızın seçimi için size yardımcı olabilirim. Hayırlı günler dilerim.
HAYIRLI GÜNLER
BANA MONAFAZE BİR SU MOTORU LAZIM 3 METREDEN ÇEKEÇEK VE %20İLE 25 EĞİMİ OLAN ARAZİME SU BASACAK NASIL BİR MOTOR ALMAM GEREKİYOR