Kavitasyon nedir ? Sistemlerde buhar dolu kabarcıkların oluşması ve aniden patlaması şeklinde gerçekleşir. Genelde pompalanan akışkanın buhar basıncının pompa basıncından yüksek olması neticesinde oluşur.
İçindekiler
Kavitasyon hasarı pompamız için bir tehdittir. bu durumu önlemenin yolu sıvının kaynamaması veya buharlaşmaması için emme ağzında pozitif emme yüksekliği(NPSH) olarak tanımlanan minimum basınç olması gerekir.
Bu minimum basınç sayesinde kavitasyon oluşumu önlenir. Emme ağzındaki basınç, akışkan buhar basıncından yüksek olması gerekir.
Eğer pompada kavitasyon hasarı sözkonusu ise basınç tarafında konumlanan kontrol vanası kısılır. Bu şekilde debiyi ve ihtiyaç duyulan NPSH değeri düşürülür.
Önemli olan nokta debinin pompayı soğutmak için yeterince yüksek olması gerektiğidir. Kavitasyon sorunu neticesinde sıvı içinde küçük gaz kabarcıkları oluşur. Zamanla pompanın kapasitesi düşer ve ömrü kısalır.
Ayrıca pompanın gürültülü çalışmasına neden olur. Peki kavitasyon nedir ? Akışkan içerisindeki maddenin hızlı hareket etmesi sonucu oluşur ve faz değişimi olarak nitelenebilir.
ENPYT – Tesis Net Pozitif Emme Yükü
Pompa emiş hattı kurulacak tesisteki coğrafi yükseklik, sıvı sıcaklığı gibi şartları değerlendirerek mutlak atmosfer basıncı emiş kayıp değeri çıkarılarak kalan mutlak basıncın havası boşaltılmış bir boruda sıvıyı çıkarabilcek mesafeyi tanımlar ve mSS ile ifade edilir.
ENPYt = Ha-hs-hb-hk
formülüyle ifade edilen tesis net pozitif emme yükü formülünde yer alan değerler şöyle
- Ha: Atmosfer basıncı mSS
- Hs:Pompa ekseni ile sıvı yüzeyi arası mesafe mSS
- Hb:Sıvı buharlaşma basıncı mSS
- Hk: Boru sürtünme kayıpları ve diğer dirençler mSS
Pompanın Kavitasyonsuz Çalışması için Şart
EnPYt > ENPY olursa; kurulan emme tesisisindeki şartlar, sıvıyı pompanın emebileceği seviyenin üzerine çıkarır.
Kampa Değer KATAR
Kavitasyon Nedir? Olumsuz Etkileri Nedir?
İnsan vücüdunda bile rastalayabilmenin mümkün olduğu kavitasyon basınç ve hız değişimi olan tüm sistemlerde gerçekleşir. Özellikle eklemlerde yaşanan sorunlar sıkça karşımıza çıkar.
Ortam sıcaklığı artıkça artar ve buharlaşma sıcaklığının azalmasıyla birlikte sistem iöiöibde su buharı ve kabarcık soğuk bir kaynama meydan getirir.
Pompalarda en düşük basınç çark girişinde gerçekleşir ve burada toplanır. Kavitasyonun etkilerini şöyle listeleyebiliriz.
- Kavitasyon basınç düşüklüğüne bağlıdır ve kontrol edilirse engellenir.
- Sıvı fazda gerçekleşir ve katı, gaz fazda gözlenmez
- Pompa ömrü kısalır ve gürültüye neden olur
Kavitasyonun Nedir? Nedenleri
Atmosfer basıncında oluşan sorunda kavitasyon oluışturur. Nedenleri şunlardan olabilir.
- Pompa ve türbin üzerinde atmosfer basıncı düşük olabilir ve bu neden kavitasyon oluşur.
- Sıvı içinde hava ya da gazların erimiş olma ihtimali olabilir
- Emiş hattı uzun olabilir ya da emme vanası kapalıdır
- Debi standartlar üzerinde olabilir
- Emme hattı direnci yüksek ise kavitasyon oluşabilir
Kavitasyonun Neden Olduğu Sorunlar
Pompa sisteminde performans kaybı yaşanması en ciddi sorundur. Kavitasyon sonucu gürültü oluşur ve pompa çalışma verimini düşürür. Gürültünün yanısıra titreşim sorunlarıda beraberinde gelir. Aşınma sorunu ve sistem içinde akışkanın özelliğini yitirmesine neden olabilir.
Pompada Kavitasyon Nasıl Anlaşılır
Pompa içinde kavitasyonun varlığını anlamanın en iyi yolu basınç farklılıklarını değerlendirmek. Akışkanın herhangi bir noktasındaki basınç ölçülür değer, buharlaşma basıncına eşitse ya da daha düşükse kavitasyon hasarı olması muhtemeldir.
Pompada kavitasyon sorununu engellemek için düzenli basınç testi yaptırmak ve sistemin çalışma koşullarının analiz edilmesi gerekli tedbirlerin alınması pompa ömrünü artırır.
Kavitasyon Önleyici Kaplamalar
17. yüzyıl modern santrifüj pompanın icadıyla birlikte kavitasyon problemiyle yüzleşiyoruz. Ve bu problem pompalara en çok hasar veren etmendir. Özellikle düşük basınç yüzeylerinde görülen ve bu yüzeylere yapılan kaplamalar ile bu problem giderilebilir.
Pompa çark ve gövdesine zarar verdiği gibi pompa yataklarına, aşınma halkalarına ve contalara da ciddi zararlar verir ve aşırı titreşime neden olur.
Kavitasyondan en çok etkilenen çark ve diğer gövde elemanları için yüksek basınç seviyelerine ve zorlu ortamlara dayanan malzeme ile kaplamak olabilir. polimer malzeme yardımıyla kopan, aşınan, kayıp parçalar yeniden oluşturularak tamir edilir.
Seramik kaplamalar yardımı ile kavitasyon nedir problemleri nelerdir için çözüm sağlanabilir ve erozyon kavitasyon önlenir. Hasarları onarmak ve oluşmasını engellemek için polimer tamir dolgu çözümleri, seramik katkılı kaplamave elastomerik uygulama ile çözüm üretilir.
Bazı Kavitasyon Hasarı Modelleri, Nedenleri ve Çözümleri
| Hasar Modeli | Olası Nedenler | Olası Çözümler |
| Kanat emiş yüzeyinde ön kenara yakın başlangıç bölgesi | Çarkın üstündeki olumsuz akış dağılımı. Kanat giriş açıları aşırı fazla | Kanat giriş açılarını düşürmek Ön kenar profilini iyileştirmek Çark giriş çapını düşürmek |
| Kanadın basınç yüzeyinde ön kenara yakın bölgesi | Uygun olmayan ön kenar profili Aşırı akış hızı | Akış hızını düşürmek Ön kenar profilini iyileştirmek Basınç yüzeyindeki profili daraltmak |
Sizlere kavitasyon nedir? Temel sorunları nelerdir gibi önemli konulara yer verdik lütfen merak ettiklerinizi mutlaka sorunuz.
Su pompası hakkında detay bilgiler için tıklayınız. Su pompası fiyatları için tıklayınız.